FRP Sözlüğü: Rol Yapma Dünyasına Adım Atanlar İçin Temel Terimler

Masaüstü rol yapma oyunları (FRP / TTRPG), hem oyun hem hikâye anlatımı hem de doğaçlama tiyatro karışımı bir deneyim sunar. Ancak bu dünyaya ilk adım attığınızda karşınıza bir sürü kısaltma, terim ve jargon çıkabilir. “AC kaç?”, “Saving Throw at!” ya da “O DM bayağı railroad yapıyor” gibi cümleler başınızı döndürmesin diye sizler için kapsamlı bir FRP Sözlüğü hazırladık!

Temel FRP Terimleri

FRP (Fantastik Rol Yapma):
Masa başında zarlarla ve anlatıcı eşliğinde oynanan hikâye odaklı oyun türüdür. İngilizcesi TTRPG (Tabletop Role Playing Game) olarak da bilinir.

TTRPG (Tabletop Role-Playing Game):
Masaüstünde geçen, karakter yaratımı ve zar mekaniğiyle ilerleyen rol yapma oyunlarının genel adıdır.

DM (Dungeon Master) / GM (Game Master):
Oyunu yöneten kişidir. Hikâyeyi anlatır, NPC’leri (oyuncu olmayan karakterleri) oynar ve kuralları uygular. Oyunun rehberi gibidir.

PC (Player Character):
Oyuncuların canlandırdığı karakterlere verilen ad.

NPC (Non-Player Character):
DM tarafından kontrol edilen, oyuncu olmayan karakterlerdir. Esnaf, düşman, kral, yolda karşılaşılan gizemli adam… hepsi NPC olabilir.

Oyun Mekaniği Terimleri

AC (Armor Class):
Zırh sınıfı. Bir oyuncuya isabet etmesi gereken zar sonucunu belirler. AC ne kadar yüksekse, düşmanların o oyuncuya vurması o kadar zordur.

HP (Hit Points):
Can puanı. Biterse karakter bayılır, ölür ya da çok kötü bir duruma düşer.

XP (Experience Points):
Deneyim puanı. Belirli bir miktara ulaşıldığında seviye atlanır.

Saving Throw (Kurtulma Atışı):
Bir büyüye, tuzağa ya da etkene karşı savunma atışıdır. “Zehirlenmemek için Constitution Saving Throw at!” gibi kullanılır.

Ability Check:
Bir eylemi başarmak için yapılan zar atışı. (Örn: Kapı açmak için Strength Check)

Skill Check:
Belirli bir yetenekle yapılan kontrol atışı. (Örn: Stealth Check, Investigation Check)

Karakter ve Gelişim Terimleri

Race (Irk):
Elf, cüce, insan, tiefling gibi karakterin türü.

Class (Sınıf):
Karakterin yetenek türü: Büyücü, savaşçı, rogue, rahip vs.

Alignment (Hiza):
Karakterin ahlaki yönelimi. Örn: Lawful Good (Yasal İyi), Chaotic Neutral (Kaotik Tarafsız)

Feats (Özellikler):
Karakterin ekstra yetenekleridir. Seviye atladıkça kazanılır.

Stats (İstatistikler):
Karakterin temel özellikleri: Strength (Güç), Dexterity (Çeviklik), Constitution (Dayanıklılık), Intelligence (Zeka), Wisdom (Bilgelik), Charisma (Karizma)

Ekipman & Büyü Terimleri

Cantrip:
Sonsuz kez kullanılabilen küçük büyüler.

Spell Slot:
Büyü kullanımı için harcanan enerji birimi.

Spell Save DC:
Karakterin büyüsüne karşı kurtulma zorluğu. Ne kadar yüksekse, büyü o kadar etkili olur.

Proficiency Bonus:
Karakterin yetenekli olduğu alanlarda ekstra bonus kazandığı değer.

Attunement:
Güçlü sihirli eşyaların karaktere “uyumlanması” gereken sistem.

Oynanış Tarzı & Anlatım Terimleri

Metagaming:
Oyuncunun gerçek dünya bilgisini karaktere yansıtması (örneğin: “Bu yaratık vampir, güneşte yanar” demesi).

Railroading:
DM’in oyunculara özgürlük tanımayıp belirli bir yolu zorla oynatması.

Homebrew:
Resmi kurallar dışında, oyuncular ya da DM tarafından yaratılmış özgün sistem ya da içerikler.

Session 0:
Oyun başlamadan önce yapılan tanışma, karakter oluşturma ve beklenti belirleme oturumu.

Retcon (Retroactive Continuity):
Geçmişte yaşanmış bir olayı hikâye akışında değiştirme / düzenleme.

Topluluk İçin Jargonlar

Munchkin:
Sadece güçlenmek için oynayan, takım oyununa uymayan karakter (genellikle biraz alaycı bir terimdir).

Powergamer:
En iyi karakter kombinasyonunu yapmaya çalışan oyuncu.

Roleplayer:
Karakterinin psikolojisine girerek oynayan, hikâye anlatımına ağırlık veren oyuncu.

Rules Lawyer:
Kuralları ezberleyen ve her durumda “aslında bu böyle yazıyor” diye itiraz eden kişi. 🙂 (derneğimizde güzide üyeler var böyle hehe)